CO TO JEST MODEL BIZNESOWY
Model biznesowy jest narzędziem używanym do przedstawienia działań i misji firmy.
W przeszłości był on definiowany jako dokument, który pokazywał związek pomiędzy przychodami i kosztami.
Celem modelu biznesowego jest zdefiniowanie i zrozumienie metafizyki biznesu.
Kluczem jest, aby zawierał on wystarczająco dużo informacji, aby ożywić biznes, ale nie za dużo, aby nie był trudny do zrozumienia.
Użyteczność i powszechność stosowania modeli biznesowych polega na tym, że pełnią one rolę przewodnika dla organizacji.
Narzędzie to pełni rolę wstępnego dokumentu podstawowego firmy.
I służy głównie do wyjaśniania pomysłów i przewidywania ewentualnych wątpliwości lub problemów.
Pojęcie modelu biznesowego jest zatem niejednoznaczne: musi on uwzględniać wiele złożonych informacji, a jednocześnie być prosty i wizualny.
Na co powinien odpowiadać model biznesowy?
1. Określanie celu.
Wiele firm uważa, że skupiając się na konkretnej niszy rynkowej zamykają sobie drzwi, ale w rzeczywistości skupienie się na grupie docelowej przynosi korzyści.
Segmentacja konsumentów pozwala na skoncentrowanie i skupienie wysiłków w konkretnym kierunku.
2. Jakie korzyści ma nasza firma w porównaniu z konkurencją?
Odpowiedź na to pytanie jest niezbędnym „ćwiczeniem poczucia własnej wartości”.
Musimy mieć jasność co do tego, co czyni nas wyjątkowymi.
I jakie są nasze cechy wyróżniające, które stanowią wartość dla konsumenta, aby je wzmocnić i wykorzystać jako wizerunek marki.
3. Dobry pomysł musi być wsparty dobrymi zasobami.
Model biznesowy musi uwzględniać wszystkie rodzaje zasobów:
- kapitał ludzki, na który składa się zespół i wsparcie zewnętrzne;
- fizyczne zasoby, takie jak infrastruktura, maszyny czy surowce;
- kapitał intelektualny (pomysły, patenty);
- kapitał finansowy, na który składają się źródła pieniędzy potrzebnych na inwestycje.
4. Skąd będziemy czerpać przyszłe dochody?
Struktury gospodarcze i finansowe są tym, co daje życie przedsiębiorstwu rozpoczynającemu działalność.
Źródła przychodów muszą być bardzo dobrze zdefiniowane.
I muszą obejmować każdy rodzaj płatności od klienta, które będą różne w zależności od towaru lub usługi, którą świadczymy.
Istnieje wiele możliwości, takich jak płatności za zakup, za użytkowanie, płatności miesięczne…
5. Podstawowe usługi i działania.
Firma musi mieć jasność co do tego, co oferuje i co tworzy wartość.
Powinien on odnosić się nie tylko do głównego produktu, ale do wszystkich tych pochodnych towarów lub usług uzyskanych przez konsumenta.
Na przykład, jeśli firma wyróżnia się wyjątkowym systemem gwarancyjnym, ważne jest, aby go uwzględnić.
6. Jakie są kanały, poprzez które tworzona jest relacja z klientem?
Mamy tu na myśli wszelkiego rodzaju media.
Zarówno materialne jak i niematerialne, za pomocą których komunikujemy się z konsumentem w trakcie procesu zakupowego, a także przed i po nim.
Model biznesowy musi obejmować wszystkie kanały fizyczne i internetowe, które istnieją między przedsiębiorstwem a organizacją.
Ale także obecność środków transportu oraz – w stosownych przypadkach – istnienie spółek pośredniczących w niektórych procesach.
7. Kluczowe sojusze.
Firmy, podobnie jak ludzie, są istotami społecznymi.
Bardzo ważne jest, aby mieć partnerów i współpracowników, z którymi można tworzyć sieci wartości, które pozwalają nam optymalizować zasoby i tworzyć synergie.
To ostatnie pojęcie odnosi się do potrzeby stworzenia efektywnej struktury kosztów.
Rozważenie wszystkich kosztów i zastanowienie się nad ich znaczeniem jest niezbędne dla zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa.
Skąd wiesz, że dany model biznesowy działa?
Najskuteczniejszym wskaźnikiem tego, że model biznesowy jest dobry, jest to, że kupują go konsumenci.
Jeśli jest sprzedaż, oznacza to, że udało nam się dotrzeć do klienta.
Co z kolei oznacza, że osiągnęliśmy nasze cele w zakresie tworzenia wartości i że nasz model działa.
Proces ten znany jest jako „walidacja rynku„.
W wielu przypadkach przydatne jest przeprowadzenie badań przed wdrożeniem modelu i walidacji ex ante.
Zwłaszcza w przypadkach, gdy konieczna jest znaczna inwestycja początkowa.
Aby przeprowadzić ten proces, trzeba być bardzo blisko potencjalnych klientów, rozmawiać z nimi i poznać ich zdanie na temat tego, co chcemy im zaoferować.
Bycie blisko konsumentów jest nie tylko konieczne przed realizacją modelu biznesowego.
W rzeczywistości, walidacja z rynkiem musi być stała i obecna w „trakcie” cyklu życia firmy.
Ważne jest, aby zaakceptować fakt, że model biznesowy nie działa przez całe życie.
Rynki się zmieniają i modele mogą łatwo stać się przestarzałe.
Dlatego istotną cechą modelu biznesowego musi być elastyczność.
Bycie dynamicznym i odpornym na własną przestarzałość jest kluczem do przezwyciężenia samego modelu.
Elastyczność modelu biznesowego pozwala mu na ciągłe słuchanie konsumentów, rozumienie ich i dostosowywanie się do ich potrzeb.
Sprzyja to również innowacyjności i rozwojowi firmy.
Formaty, jakie może przyjąć model są różnorodne: portfolio, dokumenty PDF, PPT, mapy myśli czy materiały audiowizualne.
Istnieją również modele standardowe, takie jak model franczyzowy czy model Freemium, który polega na tym, że produkt jest darmowy do pewnego limitu.
Najważniejsze jest utrzymanie tej dynamiki, elastyczności i skupienie się na zróżnicowanej propozycji wartości biznesu.